Overzicht zorgwetten in Nederland

De Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) vallen onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. Maar er zijn in Nederland meer zorgwetten. Samen vormen zij het Nederlandse zorgstelsel.

Welke wetten zijn er in het Nederlandse zorgstelsel?

  • De Zorgverzekeringswet (ZVW);
  • De Jeugdwet. De gemeente is verantwoordelijk voor het uitvoeren van de Jeugdwet;
  • De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De gemeente is verantwoordelijk voor het uitvoeren van de Wmo;
  • De Wet langdurige zorg (Wlz);
  • De Participatiewet;
  • De Wet Passend Onderwijs.

De Zorgverzekeringswet

Iedereen die in Nederland woont of werkt is verplicht een basis zorgverzekering af te sluiten. Dit staat in de Zorgverzekeringswet (ZVW). De Zorgverzekeringswet valt onder de verantwoordelijkheid van de Rijksoverheid.

Hoe werkt de zorgverzekering?

U sluit een zorgverzekering af bij een zorgverzekeraar. Naast een basisverzekering kunt u zich aanvullend (extra) verzekeren. Wat er verzekerd wordt, dat staat beschreven in de verzekeringspolis.

  • Voor de verzekering betaalt u maandelijks een premie. Deze premie is gelijk voor iedere verzekerde: ongeacht gezondheidssituatie, leeftijd of achtergrond;
  • U betaalt jaarlijks een eigen risico;
  • Voor bepaalde zorg geldt een eigen bijdrage;
  • Het is mogelijk dat u zorgtoeslag krijgt. Dit is afhankelijk van uw inkomen.

Welke hulp wordt vergoedt via de basisverzekering?

  • Geneeskundige zorg door huisartsen, medisch specialisten en verloskundigen;
  • Wijkverpleging;
  • Verblijf in het ziekenhuis;
  • Geneeskundige geestelijke gezondheidszorg, inclusief intramurale GGZ tot maximaal 3 jaar;
  • Geneesmiddelen;
  • Tandheelkundige zorg tot 18 jaar;
  • Zorg van therapeuten. Zoals fysio- en oefentherapeuten, logopedisten en ergotherapeuten;
  • Begeleiding van een diëtist;
  • Medische hulpmiddelen;
  • Ambulancevervoer 'zittend ziekenvervoer';
  • Fysiotherapie voor chronisch zieken.

De Jeugdwet

De Jeugdwet valt onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. Onder de Jeugdwet vallen diverse vormen van jeugdhulp.

Wat is jeugdhulp?

Jeugdhulp kan ingezet worden bij psychische problemen, opvoedingsproblemen of gedragsproblemen. Jeugdhulp is er bijvoorbeeld ook voor kinderen of jongeren met een lichamelijke of verstandelijke beperking. Ook als de situatie onveilig is, kan iemand via de Jeugdwet geholpen worden, bijvoorbeeld door (tijdelijk) pleegzorg in te zetten.

Tot welke leeftijd is er jeugdhulp?

Jeugdhulp is er voor kinderen en jongeren tot 18 jaar. Is de ondersteuning vanuit de Jeugdwet ook noodzakelijk nadat iemand 18 jaar is geworden? Dat wordt geëvalueerd. Zo ja: dan zetten we de ondersteuning vanuit de Jeugdwet over naar ondersteuning vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).
Een enkele keer wordt de jeugdhulp verlengd, tot maximaal 23 jaar. Hulpmiddelen en woningaanpassingen vallen voor alle leeftijden onder de Wmo, ook voor kinderen en jongeren.

Welke hulpvraag valt onder deze wet?

  • Ambulante Jeugdhulp;
  • Jeugd GGZ;
  • Dagbesteding;
  • Kortdurend verblijf;
  • Jeugdwet vervoer;
  • Pleegzorg;
  • Verblijf in een jeugdinstelling;
  • Crisisopvang;
  • Jeugdbescherming;
  • Jeugdreclassering.

De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)

De Wmo valt onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. Het doel van de Wmo is dat mensen weer mee kunnen doen in de maatschappij.

Voor wie is de Wmo bedoeld?

Mensen functioneren vanuit eigen kracht en het sociale netwerk zelfstandig in onze maatschappij. Lukt dat niet? Dan zijn er tal van organisaties die daar hulp bij bieden, zoals maatschappelijk werk.
Is ook deze hulp onvoldoende? Dan kunt u mogelijk ondersteuning krijgen vanuit de gemeenten via de Wmo. De ondersteuning is er bijvoorbeeld voor mensen met een beperking, voor mensen die langdurig niet goed mee kunnen doen in de maatschappij, of voor mensen die een veilige of beschermde woonomgeving nodig hebben.

Welke hulpvraag valt er onder de Wmo?

  • Vervoer Wmo;
  • Hulpmiddelen en woningaanpassingen;
  • Huishoudelijke hulp;
  • Huishoudelijke zorg;
  • Begeleiding, regulier en specialistisch;
  • Dagbesteding, basis en specialistisch;
  • Kortdurend Verblijf.

De Wet langdurige zorg (Wlz)

Jongeren en volwassenen met een ernstige beperking of ziekte kunnen gebruikmaken van de Wet langdurige zorg (Wlz). De Wet langdurige zorg valt onder de verantwoordelijkheid van Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ).

Voor wie is de Wet langdurige zorg bedoeld?

Deze wet is bedoeld voor mensen die permanent toezicht (of 24-uurszorg in de nabijheid) nodig hebben. Zij kunnen deze zorg thuis ontvangen of in een instelling. Deze mensen krijgen een Wlz-indicatie. De indicatie wordt bepaald door het CIZ.

Welke hulpvraag valt onder deze wet?

  • Verblijf in een instelling: langdurige opname, huisvesting in een verpleeghuis of een woning voor verstandelijk beperkte mensen;
  • Persoonlijke verzorging: hulp bij wassen, aankleden, toiletgang, en eten en drinken;
  • Begeleiding die de zelfredzaamheid vergroot: hulp bij het indelen van de dag, om het leven beter onder controle te krijgen en om te leren hoe u de huishouding doet;
  • Verpleging: medische hulp bij bijvoorbeeld wondverzorging of injecteren;
  • Wlz-behandeling: een medische, paramedische of gedragswetenschappelijke behandeling die helpt bij het herstel of verbeteren van een aandoening;
  • Vervoer van en naar de dagbesteding en dagbehandeling: voor mensen die door hun aandoening niet zelf naar de dagbesteding of -behandeling kunnen komen.

De Participatiewet

Iedereen die kan werken maar het op de arbeidsmarkt zonder ondersteuning niet redt, valt onder de Participatiewet. De Participatiewet wordt op Walcheren uitgevoerd door Orionis Walcheren. Orionis is een gemeenschappelijke regeling van de Walcherse gemeenten Vlissingen, Middelburg en Veere.

Voor wie is de Participatiewet bedoeld?

De wet moet ervoor zorgen dat meer mensen werk vinden. Ook mensen met een arbeidsbeperking.

Orionis Walcheren

Bij Orionis kunt u terecht voor verschillende zaken.

  • U kunt een Participatiewet uitkering aanvragen;
  • U kunt meewerken in het werkleerbedrijf;
  • U kunt er terecht met vragen over de bijzondere bijstand en minimaregelingen;
  • U kunt bij Orionis schuldhulpverlening aanvragen.

De Wet Passend Onderwijs

Alle leerlingen moeten een plaats krijgen op een school die past bij hun kwaliteiten en hun mogelijkheden. Dit heet passend onderwijs. De Wet passend Onderwijs valt onder de verantwoordelijkheid van de Rijksoverheid.

Wat houdt de Wet Passend Onderwijs in?

Basisscholen én scholen voor voortgezet onderwijs zijn wettelijk verplicht leerlingen te ondersteunen die extra aandacht nodig hebben. Scholen bieden daarom extra hulp aan leerlingen die dit nodig hebben, zoals kinderen met leer- of gedragsproblemen. Vaak werken scholen in een regio hierin samen.
Er is een basisondersteuning, denk aan problemen bij dyslexie. Naast de basisondersteuning bieden sommige scholen extra begeleiding. Bijvoorbeeld een speciale klas voor leerlingen met een gedragsstoornis.

Samenwerking met jeugdhulp

Voor deze speciale begeleiding werken scholen soms samen met instellingen voor jeugdzorg en jeugdhulp. Ook op Walcheren werken scholen hierin samen, bijvoorbeeld met Loket kind op 1 (basisonderwijs) en het Onderwijsloket voor het Voortgezet onderwijs.

Zie voor meer informatie over zorgwetten de website Regelhulp.nl.