Geschiedenis van Souburg

Geschiedenis tot 1250

De naam 'Souburg' is afgeleid van 'Sutburch' en betekent 'Zuidburg'. Een verwijzing naar de ligging van de Karolingische burg in Oost-Souburg. Deze tegen de Noormannen opgeworpen versterking werd in de 2e helft van de 9e eeuw gebouwd. Binnen de burg ontwikkelde zich ook een nederzetting; de vroegste bewoning van Souburg. Aan het eind van de 10e eeuw werd de nederzetting verlaten en resteerden er nog enkele boerderijen.

Kerk

In de 1e helft van de 11e eeuw wordt een stuk westelijker van de Karolingische burg de parochiekerk van het latere West-Souburg gebouwd. Deze kerk wordt voor het eerst in de geschreven bronnen genoemd in het jaar 1167.
De kerk van West-Souburg was één van de 5 zogenaamde moederkerken op Walcheren. Dochterkerken waren de kerken van Oud- en Nieuw-Vlissingen, Ritthem, Oost-Souburg en Niewerve. 

Bebouwing

In Oost-Souburg zou pas halverwege de 13e eeuw weer bebouwing plaatsvinden. In 1250 stichtte ambachtsheer Pieter Willemszoon van Souburg ten noorden van de Karolingische burg een parochiekerk. Daarmee waren Oost- en West-Souburg een feit.

1250-1800

In eerste instantie vormden Oost- en West-Souburg 2 afzonderlijke gemeenschappen, elk met een eigen bestuur en (lagere) rechtspraak en tot 1746 elk met een afzonderlijke ambachtsheer.

Philips van Marnix

Een van de bekendste ambachtsheren van West-Souburg was Philips van Marnix, heer van Sint Aldegonde. Hij was van 1575 tot 1598 heer van West-Souburg. Marnix herbouwde het oostelijk deel van het imposante kasteel van West-Souburg en liet ook het koor van de eens befaamde kerk van West-Souburg weer opbouwen. Kasteel en kerk hadden tot 1572-1574 (de jaren van verwoesting) een regionale uitstraling.
Het eerste kasteel van West-Souburg dateert vermoedelijk uit de 11e eeuw, het is echter onbekend waar dit kasteel gestaan heeft.

Nieuw kasteel

Half de 15e eeuw werd er een nieuw kasteel gebouwd, met als prominente eigenaren Adriaan van Borssele en Anna van Bourgondië. Ook keizer Karel V verbleef verschillende keren op het slot. Na zijn troonsafstand in 1555 zou hij in afwachting van zijn vertrek op 15 september 1556 naar Spanje hier verblijven.
In 1783 is het kasteel verkocht en afgebroken. De laatste sporen van dit slot zijn bij de bouw van de wijk Westerzicht rond 1970 uitgewist.

1800-1900

In 1807 moest West-Souburg op last van de Franse gezaghebber voor het aanleggen van vestingwerken, een flink stuk van zijn grondgebied afstaan aan Vlissingen. In ruil betaalde e Vlissingen in 1824 een bedrag van 4.000 gulden aan West-Souburg.
In 1832 werd de inmiddels vervallen kerk van West-Souburg voor afbraak verkocht en was de samenvoeging van de kerkelijke gemeentes Oost- en West-Souburg een feit. In 1835 zouden ook de burgelijke gemeenten samengevoegd worden.

Kanaal door Walcheren

De aanleg van het Kanaal door Walcheren (1869-1873) betekende voor Oost- en West-Souburg een grote verandering. Oost en West waren na de aanleg nog slechts door een brug met elkaar verbonden. De oorspronkelijk West-Souburgse molen De Pere (uit 1725) kwam door het graven van het Kanaal op Oost-Souburgs grondgebied te liggen.

1900-heden

Lange tijd was Souburg een gemeenschap waar de bevolking voornamelijk leefde van landbouw en veeteelt. Eind 19e eeuw kwam daar enige verandering in. De gemeente had zèlf geen industrie, maar er gingen Souburgers in de buurgemeente Vlissingen bij scheepswerf De Schelde werken. Deze mensen bleven echter meestel wel in Souburg wonen.
Omgekeerd waren er Vlissingers die bij De Schelde werkten en in Souburg gingen wonen. Zo kwamen de 1e grote uitbreidingen van Souburg tussen de 2 Wereldoorlogen tot stand.

Tweede Wereldoorlog

De groei van Souburg van voor de Tweede Wereldoorlog werd door de oorlogsomstandigheden tot staan gebracht. Ook na de bevrijding had Souburg het zwaar. Door de onderwaterzetting van Walcheren door de geallieerden in 1944, was Souburg ook grotendeels ondergelopen. Veel was er vernield. Maar met vereende krachten werden Oost- en West-Souburg weer opgebouwd.

Gemeentelijke herindeling

Plannen om Souburg bij de 'grote' buurgemeenten Middelburg en/of Vlissingen te voegen, konden altijd op veel verzet rekenen van het Souburgse gemeentebestuur. Maar dit bleek uiteindelijk toch niet stand te houden. Door de gemeentelijke herindeling op Walcheren werden Oost- en West-Souburg, Ritthem en Vlissingen op 1 januari 1966 samengevoegd tot de Gemeente Vlissingen.
Nu is West-Souburg een wijk van Vlissingen en is Oost-Souburg een zelfstandige woonkern met ruim 10.000 inwoners.