Participatie- en inspraakverordening, Participatiebeleid en de leidraad Participatie
Participatie is het vroeg betrekken van belanghebbenden. Bijvoorbeeld bij de voorbereiding, uitvoering en evaluatie van beleid en projecten.
Gemeenten mogen hiervoor zelf spelregels afspreken. Duidelijke spelregels zorgen dat het participatieproces goed gaat. Het is dan voor iedereen duidelijk wat van hen wordt verwacht en wat zij van anderen mogen verwachten. Daarom worden verordeningen en beleid(sregels) opgesteld.
Nieuw beleid vanaf 1 juni 2023
Participatie is niet iets nieuws in Vlissingen. Wat wel nieuw is dat het per 1 juni 2023 in een nieuw beleid en verordening is vastgelegd. Hiermee willen wij het volgende bereiken.
- Belangen, meningen en creativiteit uit de samenleving in beeld krijgen;
- Vergroten van het draagvlak voor het te nemen besluit;
- De kwaliteit van het participatieproces waarborgen;
- Voldoen aan de regels van de Omgevingswet.
Verschil tussen verordening, beleid en leidraad
In elke gemeente zijn enkele honderden lokaal vastgestelde regelingen van kracht. Het merendeel daarvan is vastgesteld door de gemeenteraad (verordeningen), de rest door het college (nadere regels en beleidsregels). Een enkele alleen door de burgemeester (noodverordening). De leidraad is een beknopte handleiding waarmee de uitvoering van het beleid verduidelijkt wordt.
Bij de voorbereiding van een verordening wordt vaak gebruik gemaakt van een landelijk ontwikkeld model. Maar iedere gemeente kan deze verordening aanpassen. Een verordening is een weerspiegeling van de keuzes van de gemeente.
Participatie- en inspraakverordening
Voor de Participatie- en inspraakverordening heeft Vlissingen gebruik gemaakt van een landelijk voorbeeld. Dit is aangepast aan de situatie in Vlissingen.
De Participatie- en Inspraakverordening Vlissingen 2023 heeft de Inspraakverordening Vlissingen (2009) en de Verordening burgerinitiatief Vlissingen (2017) samengevoegd en vult deze aan met regels over participatie. Inhoudelijk is deze verordening in lijn met het participatiebeleid. De gemeenteraad heeft de Participatie- en inspraakverordening per 1 juni 2023 vastgesteld.
Participatiebeleid
In het participatiebeleid staan algemene uitgangspunten die gelden bij ieder participatieproces, klein of groot, kort of lang durend, offline of online. De Vlissingse gemeenteraad heeft het Participatiebeleid per 1 juni 2023 vastgesteld.
Participatieladders
Bij planvorming, beleidsontwikkelingen en projecten is het belangrijk om op grond van de beleidsruimte binnen het onderwerp, een goede afweging te maken over het participatieniveau. Vaak wordt hierbij gesproken over 'participatieladders'. Hiermee wordt aangegeven op welke manier de gemeente omgaat met de inbreng van haar inwoners en andere belanghebbenden.
Niveaus van participatie
In Vlissingen maken wij onderscheid tussen 5 niveaus van participatie.
- Informeren.
Als participatie op een hoger niveau niet mogelijk is, informeer dan de betrokken personen en omwonenden. Zodat zij weten wat er in hun wijk, buurt of straat gaat gebeuren. En bij wie zij terecht kunnen met vragen. Informeren doe je altijd; - Raadplegen.
Vragen om meningen, ervaringen en ideeën. Jij bepaalt de agenda en gebruikt waar mogelijk reacties van betrokkenen bij het vervolgproces. De reacties zijn niet bindend; - Advies vragen.
Deelnemers kunnen problemen, belangen en oplossingen aandragen. Jij bepaalt de agenda, maar de reacties van betrokkenen spelen een belangrijke rol bij het ontwikkelen van plannen. Als je de adviezen niet overneemt, moet je dat motiveren; - Co-creëren (samenwerken).
Partijen zitten vroegtijdig met elkaar aan tafel om over uitgangspunten en het plan te praten. Samen bepalen jullie de agenda en zoeken jullie oplossingen. Je verbindt je aan de gezamenlijk gekozen oplossingen binnen bepaalde kaders. Vaak denken de betrokkenen ook mee over hoe het proces ingericht moet worden; - Meebeslissen.
Betrokkenen en belanghebbenden die op dit niveau deelnemen aan een traject nemen beslissingen met een doorslaggevende invloed. Er kan niet meer van de keuze afgeweken worden door college en raad. Dit niveau vraagt om duidelijke en realistische kaders vooraf en (wanneer van toepassing) nadrukkelijke commitment van het bestuur aan de genomen beslissingen.
Voor welk niveau we kiezen, hangt van diverse zaken af. Wanneer er al veel zaken vastliggen in andere plannen in de buurt of in beleid, dan zijn de mogelijkheden voor meebeslissen beperkt.
Heeft de gemeente veel speelruimte, dan zijn er ook veel mogelijkheden om zeggenschap bij burgers te leggen. Heeft een besluit of plan grote gevolgen voor veel bewoners? Dan is een uitgebreid participatietraject logisch. Heeft een besluit of plan gevolgen voor een bepaalde groep, dan wordt die groep actief betrokken.
Om een goede keuze tussen de verschillende niveaus te kunnen maken, is er een leidraad ontwikkeld.
Vlissingse participatieleidraad
Dit is een handleiding die de gemeente gebruikt bij het bepalen van de juiste participatieaanpak. Inwoners en externe initiatiefnemers mogen deze leidraad ook gebruiken, maar ze zijn niet verplicht dit te doen.
Deze leidraad helpt te bepalen:
- waarom je gaat participeren;
- welke keuzes je moet maken;
- hoe je gaat participeren;
- wat je niet moet vergeten;
- wat de gemeente Vlissingen van je kan verwachten.
Participatie is maatwerk: elke keer kijk je welke aanpak het beste is.
Meer informatie
Contact
Heeft u nog vragen? Neem dan contact op met de heer M. Bode van de gemeente. Bereikbaar via e-mail mbode@vlissingen.nl.